বেজেরডাঙ্গা পুল গণহত্যা, ফুলতলা ইউনিয়ন/ Bejerdanga culvert Genocide, Phultala Union

যশোর-খুলনা মহাসড়কের বেজেরডাঙ্গায় রাজাকাররা আর একটি বধ্যভূমি গড়ে তোলে। বাজারের পাশে  এই রোডের পুলের (কালভার্ট) উপর মাঝে মধ্যে রাজাকাররা নিরীহ নিরপরাধ মানুষকে ধরে এনে হত্যা করতো। তারপর লাশগুলো পুলের নিচে পানিতে ভাসিয়ে দিতো। এই বধ্যভূমিতে প্রায় ২০০ মানুষকে হত্যা করা হয়েছে।

 

***

 

 

The Razakars made Bejerdanga, on Jessore-Khulna Road, another mass killing site. The Razakars used to kill innocent Bengalis on this culvert. Then they threw away the bodies on the water of lake. Nearly 2 hundred people had killed in this genocide.

 

 

 

নিকটবর্তী আরও স্থান
  • post-image
    বেজেরডাঙ্গা পুল গণহত্যা, ফুলতলা ইউনিয়ন/ Bejerdanga culvert Genocide, Phultala Union
    <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">যশোর-খুলনা মহাসড়কের বেজেরডাঙ্গায় রাজাকাররা আর একটি বধ্যভূমি গড়ে তোলে। বাজারের পাশে<span style="mso-spacerun: yes;">&nbsp; </span>এই রোডের পুলের (কালভার্ট) উপর মাঝে মধ্যে রাজাকাররা নিরীহ নিরপরাধ মানুষকে ধরে এনে হত্যা করতো। তারপর লাশগুলো পুলের নিচে পানিতে ভাসিয়ে দিতো। এই বধ্যভূমিতে প্রায় ২০০ মানুষকে হত্যা করা হয়েছে।</span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">***</span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; background-image: initial; background-position: initial; background-size: initial; background-repeat: initial; background-attachment: initial; background-origin: initial; background-clip: initial;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">The Razakars made Bejerdanga, on Jessore-Khulna Road, another mass killing site. The Razakars used to kill innocent Bengalis on this culvert. Then they threw away the bodies on the water of lake. Nearly 2 hundred people had killed in this genocide.</span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p>
  • post-image
    বেজেরডাঙ্গা পুল বধ্যভূমি, ফুলতলা ইউনিয়ন/ Bejerdanga Culvert Mass Killing Site, Phultola Union
    <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">যশোর-খুলনা মহাসড়কের বেজেরডাঙ্গায় রাজাকাররা আরও একটি বধ্যভূমি গড়ে তোলে। বাজারের পাশে<span style="mso-spacerun: yes;">&nbsp; </span>এই রোডের পুলের (কালভার্ট) উপর মাঝে-মধ্যে রাজাকাররা নিরীহ নিরপরাধ মানুষকে ধরে এনে হত্যা করতো। তারপর লাশগুলো পুলের নিচে পানিতে ভাসিয়ে দিতো। এই বধ্যভূমিতে প্রায় ২০০ মানুষকে হত্যা করা হয়েছে। যাদের নাম জানা যায় তারা হলেন- মূক সরদার</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="EN">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">মকবুল সরদার</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="EN">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">আবু সরদার</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="EN">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">মোসলেম সরদার</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="EN">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">শিরিষ ব্যানার্জী। বধ্যভূমি হিসেবে জায়গাটি এখনো চিহ্নিত করে কোন স্মৃতিফলক স্থাপন করা হয়নি।</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">***&nbsp;</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-language: BN;" lang="EN">The Razakars had built another Mass-Killing site at Bezardanga on the Jessore-Khulna highway. Occasionally, Razakars used to exterminate innocent people over the bridge (culvert) of this road, beside the market. About 2 hundred people have been killed here. No memorial has yet been established as to recognize this mass killing site.</span></p>
  • post-image
    গাড়াখোলা গণহত্যা, ২ নং দামোদর ইউনিয়ন/ Garakhola Genocide, 2 No Damodar Union
    <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">১৯৭১ সালের ৫ মে গাড়াখোলা গ্রামের আব্দুল মতলেব মোল্লাকে বেজেরডাঙ্গার একদল রাজাকার বেদম মারধর করে এবং পরে তাকে গুলি করে হত্যা করে। এর কয়েকদিন পর ঐ রাজাকাররা গাড়াখোলার আরো প্রায় ১০ জনকে হত্যা করে। তাদের মধ্যে ৩ জনের নাম জানা যায়</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black;">,</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">এরা হলেন- গাড়াখোলার আবু তালেব</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black;">,</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">নেদু ও নেছার।</span></p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;"><span style="font-size: 7.5pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span></p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">১৯৭১ সালের ০৩ মে তারিখে পরিকল্পিতভাবে ফুলতলায় আর একটি জঘন্য হত্যাকান্ড ঘটে । এ দিন খুলনা শহর থেকে কয়েক গাড়ি পাকি সৈন্য এসে ফুলতলার কয়েকটি গ্রামে ও ফুলতলা বাজারে গণহত্যা চালায়। বিহারীরা পাকিস্তানি সৈন্যদের এখানে নিয়ে আসে। দামোদর গ্রামের প্রাক্তন ইউ পি মেম্বর শিবশংকর বাবুর পরিত্যক্ত বাড়ির দখল নিয়ে বিহারী ও স্থানীয় স্বাধীনতাবিরোধীদের মধ্যে দ্বন্দ্বের কারণে এ ঘটনা ঘটে। প্রথমে বিহারীরা দামোদর গ্রামে ঢুকে ঘরবাড়ি পোড়াতে শুরু করে।</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN"><br /> <br /> এরপর সাহাপাড়া</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black;">,</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">পঙ্কজিনী রোডের সব বাড়িতে আগুন লাগিয়ে দেয়। লোকজন দিগি</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&brvbar;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">দিক ছোটাছুটি শুরু করলে পাকিস্তানি সৈন্যরা গুলি করে অসংখ্য মানুষকে হত্যা করে। এরপর তারা বাজারে যায়। বাজারের মানুষ ততক্ষণে যে যার মতো পালিয়েছে। এখানে এসে তারা যাদের পেয়েছে তাদের আটক করে ফুলতলা বাজারের পশ্চিম পাশের পুকুরের</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">পাড়ে নিয়ে হত্যা করে। প্রায় ১০০ জন মানুষকে সেদিন তারা হত্যা করে। তাদের মধ্যে যাদের নাম জানা যায়</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black;">,</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">তারা হলেন</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">দেবেন্দ্রনাথ সাহা</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black;">,</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">শম্ভু নাথ সাহা</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black;">,</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">জয়ন্ত সাহা। এই ঘটনার পর ফুলতলার হিন্দু সম্প্রদায়ের অধিকাংশ মানুষ ঘরবাড়ি ছেড়ে শরণার্থী হয়ে ভারতে চলে যায়।</span></p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">***&nbsp;</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 11.65pt; background: white;"><span style="font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; mso-line-height-alt: 11.65pt; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">On 5<sup>th</sup></span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">May, in 1971, Abdul Motleb from Garakhola had been beaten black and blue and therefore killed by a group of Razakar. Later another 10 people had been killed by the Razakars. Among them 3 of the martyr's name have been found, they are: Taleb, Nedu and Neshar from Garakhola.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; mso-line-height-alt: 11.65pt; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">On 3<sup>rd</sup></span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">May, another vicious killing occurred at Phultala. The Pakistani Army came from Khulna and perpetrated a massive genocide at Phultala Market and nearby villages. Biharis also collaborated with the Pakistani Army.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; mso-line-height-alt: 11.65pt; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">The Pakistani Army set on fire all the houses of Sahapara and Pankajini Road. The panicked people started to run to save lives but the Pakistani killed them. Nearly 100 people had been killed on that day. Among them, Debendranath Saha, Samvunath Saha, Jayanta Saha have been identified and known. After the incident, most of the Hindus (minor community) left their house and moved to Kolkata as refugees.</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span></p>
  • post-image
    ফুলতলা বাজার গণহত্যা, ২ নং দামোদর ইউনিয়ন/ Phultala Bazar (Market) Genocide, 2 no Damodar Union
    <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 115%; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">একাত্তরের ২৭ মার্চ যশোর থেকে খুলনার দিকে আগত পাকিস্তানি সেনাবাহিনী বেজেরডাঙ্গায় জনতার প্রতিরোধের মুখোমুখি হয়। রাস্তায় ফেলা গাছের বড় বড় গুড়ি সরিয়ে ক্ষুব্ধ পাকিস্তানি সেনারা সামনের দিকে অগ্রসর হয়ে ফুলতলা বাজারে এসে ক্ষোভের বহিঃপ্রকাশ ঘটায়<span lang="BN">।</span> এলোপাতাড়ি গুলি চালিয়ে বহু মানুষ হত্যা করে। ঐ দিন তারা প্রায় ২০-২৫ জন মানুষকে ওখানে হত্যা করে।</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 115%; background: white;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 115%; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">***&nbsp;</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; line-height: 115%; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">On 27<sup>th</sup></span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">March in 1971, a troop of Pakistani Army faced confrontation with the local people while coming from Jessore towards Khulna. The roads were blocked with logs and the Pakistani army removed them and move towards Phultala market. Then they started to fire aimlessly and killed numinous people. Around 20-25 people became martyred on that day.</span></p>
  • post-image
    ডাবুর মাঠ গণহত্যা, ২ নং দামোদর ইউনিয়ন/ Dabur Math (Field) genocide, 2 No. Damodar Union
    <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">দামোদর সরদার বাড়ি ও আশে পাশের এলাকা থেকে স্বাধীনতাকামী বাঙালি এবং ইস্টার্ন জুট মিলের বেশ কিছু শ্রমিককে ধরে এনে ডাবুর মাঠের উত্তর পূর্ব পাশে হত্যা করা হয়। এখানে কমপক্ষে ১০ জনকে হত্যা করা হয়।</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">এদের মধ্যে ৩ জনের নাম জানা যায়</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white;">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">তারা হলেন- দামোদর সরদার বাড়ির মকবুল</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white;">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">নওশের ও মুকুল মাস্টার।</span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white; mso-bidi-language: BN;">***</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; color: black; background: white; mso-bidi-language: BN;">In 1971, at least 10 people were killed on the north-east of Dabur Math (Field). Most the names remain unknown, only three of them are known. They are &ndash; Mokbul, Noasher, Mukul Master. </span></p>
  • post-image
    দুমারপাড় গণহত্যা, ২ নং দামোদর ইউনিয়ন/ Dumarpar genocide, 2 No. Damodar Union
    <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">১৯৭১ সালের মে মাসে পাকিস্তানি সেনারা ফুলতলা বাজার ও আশেপাশের এলাকা থেকে নিরীহ নিরপরাধ হিন্দুদের ধরে এনে বর্তমানে ফুলতলা বাজার সংলগ্ন পেট্রোল পাম্পে</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">র পাশের নিচু জায়গায় চোখ হাত বেঁধে হত্যা করে। এ জঘন্য কাজে স্থানীয় রাজাকাররা সহযোগিতা করেছিল। এখানে কমপক্ষে ৩০ জনকে হত্যা করা হয়। এর মধ্যে যাদের নাম জানা যায় তারা<span style="mso-spacerun: yes;">&nbsp; </span>হলেন</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">শিরিশ কান্তি ঘোষাল</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">তুষার কান্তি ঘোষাল</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">শম্ভু<span style="mso-spacerun: yes;">&nbsp; </span>দাস</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">মৃণাল কান্তি দে এবং অন্যরা অজ্ঞাত। </span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';"><span style="mso-spacerun: yes;">***</span></span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';"><span style="mso-spacerun: yes;"></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black; mso-bidi-language: BN;">In the month of May, 1971, Pakistani military </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 17.5pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: 'Nirmala UI'; color: black; mso-bidi-language: BN;">abducted innocent Hindus from Fulota Bazar and the neighborhood</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black; mso-bidi-language: BN;">, and then killed at least 30 of them near the Bazar area. Local Razakars assisted in this atrocious killing. &nbsp;</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';"><span style="mso-spacerun: yes;"></span></span></p>
  • post-image
    তোয়বাড়ি ঘাট গণহত্যা, ২ নং দামোদর ইউনিয়ন/Toybari Ghat Genocide, 2 No Damodar Union
    <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; mso-line-height-alt: 11.65pt; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">ফুলতলা বাজার সংলগ্ন ভৈরব নদীর তীরে তোয়বাড়ির ঘাটে একাত্তরের জুলাই মাসে এ গণহত্যা সংঘটিত হয়। পাশের ধোপাখোলা গ্রাম থেকে ৫ জনকে স্থানীয় রাজাকাররা নকশাল সন্দেহে ফুলতলার সার্কেল অফিস ক্যাম্পে নিয়ে যায়। সেখান থেকে সন্ধ্যা বেলায় তোয়বাড়ির ঘাটে দড়ি দিয়ে বেঁধে নদীর পানিতে অর্ধেক নামিয়ে পাকিস্তানি সেনারা গুলি করে হত্যা করে।</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; mso-line-height-alt: 11.65pt; background: white;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; mso-line-height-alt: 11.65pt; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">***</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify; mso-line-height-alt: 11.65pt; background: white;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: #222222; mso-bidi-language: BN;">This genocide occurred on July at Toybari Ghat on Bhairab River, besides Phultala market. Local Razaras captured 5 people in suspicion of being Naxal from Dhopakhola Village and took them to the Circle Office Camp. Then the Razakars took them to the Toybari Ghat and exterminated then. </span></p>
  • post-image
    ফুলতলা সিও অফিস সংলগ্ন গণহত্যা, ২ নং দামোদর ইউনিয়ন/ Fultola CO Office Genocide, 2 No. Damodar Union
    <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">তৎকালীন ফুলতলা থানার সার্কেল অফিসার (সি ও) এর ভাগ্নে মামুন-অর-রশিদ খুলনা-যশোর মহাসড়ক দিয়ে যাওয়া পাকিস্তানি সেনাবাহিনীর উপর বন্দুক দিয়ে গুলি চালায়। সে সময় পাকিস্তানি সেনারা সার্কেল অফিসারের বাসভবনে প্রবেশ করে চিলেকোঠার ছাদে উঠে মামুন-অর-রশিদকে গুলি করে হত্যা করে। ঐ মুক্তিযোদ্ধা ছাড়াও আরো সাতজন বস্তিবাসীকে তারা হত্যা করে। তাঁরা হলেন- কানাই,</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">&nbsp;ভুতো</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">মহিউদ্দীন হাওলাদার</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">আদম</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">আসাদ</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali';">, </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">কুব্বাতের আব্বা ও একজন অজ্ঞাত। </span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">এ জায়গাটি এখনো অচিহ্নিত অবস্থায় আছে এবং এখানে কোন স্মৃতিস্তম্ভ বা ফলক নেই।</span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">***</span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black;">Freedom fighter Mamun-Ur-Rashid, nephew of CO of Fultola thana on that time, fired on Pakistani army on Jessore highway road. The Pakistani army entered into CO Officer&rsquo;s home and fired Mamun- Ur-Rasid from attic. They also killed 7 locals along with Mamun-Ur-Rashid. This killing place is still unmarked and there is no memorial to reminisce.</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black;">&nbsp;</span></p> <p class="MsoNormal">&nbsp;</p>
  • post-image
    সেনের ঘাট বধ্যভূমি, ফুলতলা ইউনিয়ন/ Sener Ghat Mass Killing Site, Fultola Union
    <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; text-align: justify; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">ফুলতলা বাজারে নির্মম হত্যাকান্ডের পর এখানে রাজাকারদের শক্ত ঘাঁটি গড়ে ওঠে। এই এলাকায় তারা ত্রাসের রাজত্ব কায়েম করে। বিনা কারণে নিরীহ সাধারণ মানুষকে ধরে এনে নির্যাতন করে সেনের ঘাটে নিয়ে হত্যা করতো। ফুলতলার ধনাঢ্য ব্যবসায়ী সেনদের ঘাট ছিল বাজারের পাশে ভৈরব নদীর তীরে। এখানে হত্যা করে লাশ নদীতে ভাসিয়ে দেয়া হতো</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: HI;" lang="HI">।</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">বিভিন্ন সময়ে কমপক্ষে ৫০০ মানুষকে এখানে হত্যা করা হয়েছে। দামোদর মুক্তেশ্বরী বিদ্যালয়ের প্রধান শিক্ষক মুকুল স্যারকে এখানে হত্যা করা হয়। বধ্যভূমি হিসেবে জায়গাটি এখনো চিহ্নিত করে কোন স্মৃতিফলক স্থাপন করা হয়নি</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: HI;" lang="HI">।</span></p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; text-align: justify; line-height: normal;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; text-align: justify; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: Kalpurush; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Mangal; color: black; mso-bidi-language: HI;">***</span></p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; text-align: justify; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Siyam Rupali'; color: black; background: white;">Fultola area</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Siyam Rupali'; color: black; background: white; mso-bidi-language: BN;" lang="BN"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Siyam Rupali'; color: black; background: white;">was</span></span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Cambria',serif; mso-bidi-font-family: Cambria; color: black; background: white;"><span style="box-sizing: border-box; font-variant-ligatures: normal; font-variant-caps: normal; orphans: 2; widows: 2; -webkit-text-stroke-width: 0px; text-decoration-style: initial; text-decoration-color: initial; word-spacing: 0px;">&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Siyam Rupali'; color: black; background: white;">a stronghold of the Razakars. They established the rule of terror in this area by killing and torturing people. They used to kill people after taking them in Senerghat. At least 500 people have been killed here at different times of 1971.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 107%; font-family: Kalpurush; mso-bidi-language: BN;">&nbsp;</span></p>
  • post-image
    সেনের ঘাট গণহত্যা, ফুলতলা ইউনিয়ন/ Senerghat genocide, Fultola Union
    <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">ফুলতলা বাজারে নির্মম হত্যাকান্ডের পর এখানে রাজাকারদের শক্ত ঘাঁটি গড়ে ওঠে। এই এলাকায় তারা ত্রাসের রাজত্ব কায়েম করে। বিনা কারণে নিরীহ সাধারণ মানুষকে ধরে এনে নির্যাতন করে সেনের ঘাটে নিয়ে হত্যা করতো। ফুলতলার ধনাঢ্য ব্যবসায়ী সেনদের ঘাট ছিল বাজারের পাশে ভৈরব নদীর তীরে। এখানে হত্যা করে লাশ নদীতে ভাসিয়ে দেয়া হতো।&nbsp;বিভিন্ন সময়ে কমপক্ষে ৫০০ মানুষকে এখানে হত্যা করা হয়েছে। দামোদর মুক্তেশ্বরী বিদ্যালয়ের প্রধান শিক্ষক মুকুল স্যারকে এখানে হত্যা করা হয়। </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">এই জায়গাটি এখনো চিহ্নিত করে কোন স্মৃতিফলক স্থাপন করা হয়নি।</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-bidi-language: BN;" lang="BN">***</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" style="mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto; line-height: normal;"><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Mangal; color: black; mso-bidi-language: HI;">Fultola area&nbsp;</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Vrinda; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; color: black; mso-bidi-language: BN;">was</span><span style="font-size: 14.0pt; font-family: 'Siyam Rupali'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: Mangal; color: black; mso-bidi-language: HI;"> a stronghold of the Razakars. They established the rule of terror in this area by killing and torturing people. They used to kill people after taking them in Senerghat. At least 500 people have been killed here at different times of 1971. </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;">&nbsp;</p>